Jak działalność Sygnalistów wpływa na zwiększenie bezpieczeństwa w sektorze zamówień publicznych?

Opublikowano: 
23.3.2022 12:50
Bezpieczeństwo w sektorze zamówień publicznych, a dyrektywa o ochronie Sygnalistów

Sektor zamówień publicznych jest jednym z obszarów, które zostały objęte przepisami Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937. W związku z tym osoby, które zgłaszają nieprawidłowości na tej płaszczyźnie są prawnie chronione przed wszelkimi działaniami odwetowymi i przyczyniają się do poprawy jakości miejsca pracy. Zapewnienie bezpieczeństwa sektorowi zamówień publicznych jest niezbędne, aby nie dochodziło do sytuacji noszących znamiona korupcji lub oszustwa.

Czym są zamówienia publiczne?

Zamówienia publiczne to odpłatna umowa zawierana pomiędzy zamawiającym a wykonawcą. System zamówień publicznych składa się ze szczegółowych procedur, które wskazują w jaki sposób podmioty publiczne powinny dokonywać zakupu towarów lub usług. Zamawiającym, może być administracja rządowa oraz jednostki samorządu terytorialnego. Co więcej, jest to także element finansów publicznych, który obejmuje szczegółowe rozwiązania dotyczące procedur wydatkowania środków publicznych.

W skład finansów publicznych wchodzą zasoby pieniężne państwa, na które składają się procesy gromadzenia i podziału środków publicznych, znajdujące się w posiadaniu władz. Już w 2010 roku zostały wdrożone przepisy, które wprowadziły obowiązek kontroli zarządczej do jednostek sektorów finansów publicznych. Ich celem było zapewnienie zgodności działalności z przepisami oraz procedurami wewnętrznymi, efektywności działania, ochrony zasobów, skuteczności przepływu informacji oraz zarządzanie ryzykiem.

Tak, jak w przypadku innych sektorów tak i w obszarze zamówień publicznych, możliwe jest wystąpienie nieprawidłowości lub sytuacji, w których dochodzi do łamania prawa. W celu identyfikacji naruszeń oraz eliminacji tego typu przypadków, powstała dyrektywa chroniąca osoby sygnalizujące nieprawidłowości. Prawne zabezpieczenie Sygnalistów jest niezbędne, aby poprawić egzekwowanie prawa Unii Europejskiej w sektorze zamówień publicznych. Równie istotne jest także przestrzeganie przepisów, zarówno przez krajowe organy zamawiające, jak i podmioty, które wykorzystują roboty budowlane, zajmują się dostawami produktów lub świadczeniem usługi.

Jakie są konsekwencje wystąpienia naruszeń działań z zakresu zamówień publicznych?

Działania z zakresu zamówień publicznych są określane przez przepisy prawa i zawierają obowiązki, których muszą przestrzegać zarówno podmioty odpowiedzialne za przygotowanie, jak i przeprowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia. Naruszenie tych przepisów może prowadzić do zakłóceń konkurencji, spowodować zwiększenie kosztów prowadzenia działalności gospodarczej oraz mieć negatywny wpływ na interesy inwestorów, akcjonariuszy czy wspólników. Wystąpienie tego typu nieprawidłowości ma niekorzystny wpływ także na funkcjonowanie rynku wewnętrznego, ponieważ wszelkie sytuacje, w których łamane jest prawo zmniejszają atrakcyjność inwestycyjną i potęgują nierówne traktowanie przedsiębiorstw w Unii.

W celu zapobiegania tego typu nielegalnym praktykom, została uchwalona dyrektywa, która chroni osoby sygnalizujące naruszenia i nakłada obowiązki takie, jak:

  • konieczność implementacji kanałów do zgłaszania nieprawidłowości,
  • prowadzenie wewnętrznych działań zaradczych,
  • zarządzanie rejestrem zgłoszeń,
  • ochrona Sygnalistów.

Co więcej, dyrektywa narzuca na przedsiębiorców, którzy podlegają tym przepisom, obowiązek stworzenia wewnętrznych procedur i kanałów zgłaszania nieprawidłowości. Systemem, który jest zgodny z prawnymi wymaganiami ustawy i gwarantuje ochronę tożsamości osób, które dokonują zgłoszeń jest Sygnalista.

O których aktach prawnych dotyczących zamówień publicznych wspomina dyrektywa o ochronie Sygnalistów?

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 definiuje przepisy z zakresu:

- udzielania koncesji,

- dokonywania zamówień w dziedzinie obronności i bezpieczeństwa,

- realizowania zamówień przez podmioty, które działają w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu oraz usług pocztowych,

- koordynacji procedur udzielania zamówień na roboty budowlane, dostawy i usługi przez instytucje lub podmioty w dziedzinach obronności oraz bezpieczeństwa.

Podsumowując, zamówienia publiczne są prawnie regulowane ustawami, których należy przestrzegać i postępować zgodnie z przewidzianymi w nich metodami. Aby przeciwdziałać korupcji, faworyzowaniu, oszustwom oraz zapobiegać politycznym naciskom ze strony innych należy stosować się do wytycznych dyrektywy, dzięki której zgłaszanie nieprawidłowości, zgodnie z prawem nie może wiązać się z żadnymi reperkusjami. Dzięki sygnalizowaniu naruszeń możliwa jest poprawa miejsca pracy oraz eliminacja problemów na wczesnym etapie ich występowania. Osoby z sektora zamówień publicznych mogą do tego wykorzystać system Sygnalista, który jest przeznaczony do przesyłania, przyjmowania i obsługi zgłoszeń.