Jaka jest rola komisji do rozpatrywania zgłoszeń Sygnalistów?

Opublikowano: 
5.10.2022 14:28
Rola komisji do rozpatrywania zgłoszeń Sygnalistów

Na ten moment, w Polsce opublikowany został trzeci projekt ustawy o ochronie Sygnalistów, który stanowi zapowiedź wejścia w życie przepisów odnośnie zapewnienia bezpieczeństwa osobom zgłaszającym nieprawidłowości. Nie zmienia to jednak faktu, że pracodawcy powinni już teraz stosować się do wytycznych dyrektywy o Sygnalistach. W związku z tym, każde przedsiębiorstwo objęte jej postanowieniami powinno wyznaczyć osobę lub komisję do przyjmowania i rozpatrywania zgłoszeń.

Jakie aspekty należy wziąć pod uwagę w zakresie obsługi zgłoszeń Sygnalistów?

Dyrektywa o ochronie Sygnalistów przewiduje sporo nowych zobowiązań, którym podlegają pracodawcy. Przede wszystkim muszą oni zapewnić bezpieczny, skuteczny i zgodny z wymogami dyrektywy o Sygnalistach kanał wewnętrzny do przyjmowania i obsługi zgłoszeń. Co więcej, bardzo istotny jest aspekt ochrony poufności tożsamości wszystkich osób sygnalizujących naruszenia i wybranie takiego systemu do obsługi zgłoszeń, który spełnia te wymogi bezpieczeństwa. Kolejna kwestią, którą pracodawcy muszą wziąć pod uwagę to konieczność stworzenia wewnętrznych procedur i regulaminów w taki sposób, aby były one przejrzyste oraz dostępne dla wszystkich pracowników. Organizacje muszą również wyznaczyć bezstronną i niezależną osobę lub komisję, których obowiązkiem będzie weryfikacja oraz obsługa zgłoszeń.

Jaka rolę pełni komisja do rozpatrywania zgłoszeń Sygnalistów?

Komisja do rozpatrywania zgłoszeń Sygnalistów stanowi organ, który przyjmuje, weryfikuje i obsługuje zgłoszenia. Głównym zadaniem komisji jest szybkie reagowanie na pojawiające się nieprawidłowości oraz podejmowanie działań zaradczych, które mają doprowadzić do eliminacji sygnalizowanych naruszeń. To właśnie przez zespół wyznaczonych osób przechodzą wszelkie zgłoszenia, które Sygnaliści zgłaszają poprzez bezpieczne kanały wewnętrzne. Istotne jest, aby komisja zapewniła pracownikom sygnalizującym nieprawidłowości ochronę poufności ich tożsamości. W skład komisji mogą wchodzić pracownicy przedsiębiorstwa lub zadanie obsługi zgłoszeń może zostać zlecone firmie zewnętrznej.

Czy powołanie komisji złożonej z pracowników firmy to dobry wybór?

Kwestia tego, czy komisja do rozpatrywania zgłoszeń powinna składać się jedynie z pracowników firmy jest sprawą dyskusyjną. Z pewnością opcja ta pozwala firmie minimalizować koszty, które są ponoszone w przypadku zlecenia obsługi zawiadomień Sygnalistów firmie zewnętrznej. Z drugiej strony, główne wątpliwości związane z powołaniem komisji złożonej z pracowników dotyczą kwestii efektywności, obiektywności oraz neutralności.  

Często w przedsiębiorstwie problem stanowi zachowanie odpowiedniej bezstronności wobec zgłoszeń nieprawidłowości. Wciąż wiele osób błędnie postrzega pracowników sygnalizujących naruszenia jako donosicieli, którzy chcą zaszkodzić organizacji. Zgodnie z Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 Sygnalista to osoba, która działa w dobrej wierze oraz z myślą o poprawie funkcjonowania organizacji. Wiele pracowników postrzega zgłaszanie nieprawidłowości do komisji wewnętrznej jako konflikt interesów i w takim przypadku nie wierzy w bezstronną ocenę sprawy. Równie problematyczny może okazać się także proces składania zgłoszeń przez samych członków komisji. W przypadku zaistnienia takiej sytuacji, konieczne może okazać się ustanowienie więcej niż jednej komisji lub powołanie nowych osób. Wówczas, prawdopodobne jest wystąpienie problemu związanego z zachowaniem ochrony poufności tożsamości osób raportujących nieprawidłowości.

To do firmy należy decyzja, na jaki wariat powinna postawić. Nie zmienia to jednak faktu, iż pracodawcy muszą zapewnić swoim pracownikom wewnętrzny kanał do obsługi zgłoszeń, którym może być zgodny z wymogami dyrektywy oraz bezpieczny system Sygnalista.