Wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej były zobowiązane do wdrożenia Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z dnia 23 października 2019 r. do dnia 17 grudnia 2021 r. Większość krajów nie wypełniła wówczas tego obowiązku, opóźniając wdrożenie ustawy na 2022 r.
Dyrektywa o ochronie Sygnalistów przewiduje konieczność stworzenia wewnętrznych kanałów zgłaszania nieprawidłowości. Wszystkie państwa, bez względu na stopień implementacji krajowych przepisów powinny stosować się do wymogów zawartych w dyrektywie. W związku z tym, przedsiębiorcy, których przepisy dotyczą są wciąż prawnie zobligowani do wewnętrznego przyjmowania i rozwiązywania zawiadomień. Firmy, zazwyczaj wypełniają ten obowiązek poprzez zakup odpowiedniego systemu do zarządzania zawiadomieniami. Systemem, który posiada wszystkie najważniejsze funkcje potrzebne do obsługi zgłoszeń jest np. Sygnalista.
Poniżej przedstawiamy listę państw, w których dyrektywa i idące za nią indywidualne przepisy krajowe zostały zaimplementowane.
Dania była pierwszym krajem Unii Europejskiej, która przeniosła przepisy unijnej dyrektywy o ochronie Sygnalistów do prawa krajowego. W tym kraju, ustawa została uchwalona 24 czerwca 2021 r. i w ten sposób, przedsiębiorstwa z sektora prywatnego zatrudniające co najmniej 250 pracowników oraz pracodawcy z sektora publicznego zatrudniający co najmniej 50 pracowników musiały ustanowić wewnętrzne kanały zgłaszania nieprawidłowości.
Konsekwencją wdrożenia dyrektywy w Danii jest możliwość zgłaszania naruszeń prawa Unii Europejskiej przez Sygnalistów oraz sygnalizowanie nieprawidłowości, występujących w duńskim prawie krajowym o charakterze poważnym, do których należą m.in. korupcja, molestowanie seksualne, przekupstwo.
Szwecja była drugim, po Danii krajem europejskim, w którym dokonano transpozycji unijnej dyrektywy do prawa krajowego. Ustawa trafiła do krajowego parlamentu w maju 2021 r., została zatwierdzona we wrześniu, a weszła w życie zgodnie z wymogami dnia 17 grudnia. Przepisy w niej zawarte, wykraczają poza minimalne normy dyrektywy Unii Europejskiej, gdyż zawierają dodatkowe przepisy, dotyczące ochrony oraz nakładają na mniejsze gminy obowiązek ich implementacji.
Przedsiębiorstwa w Szwecji zatrudniające ponad 250 pracowników muszą ustanowić wewnętrzne kanały informowania o nieprawidłowościach do dnia 17 lipca 2022 r., podczas gdy organizacje zatrudniające od 50 do 250 pracowników będą miały czas do 17 grudnia 2023 r.
Portugalia stała się trzecim krajem, zaimplementowało przepisy unijnej dyrektywy o ochronie Sygnalistów do prawa krajowego. Projekt ustawy został zatwierdzony 26 listopada 2021 r., natomiast ma wejść w życie w czerwcu 2022 r. Nowe prawo zapewnia ochronę i wsparcie dla osób sygnalizujących naruszenia oraz zakazuje wszelkich form odwetu.
Kolejnym krajem, który dokonał transpozycji unijnej dyrektywy informowania o naruszeniach do prawa krajowego jest Litwa. Na początku 2022 r. nastąpiła implementacja przepisów. Prawo na Litwie zezwala na zgłaszanie wszystkich nielegalnych działań, w związku z czym wykracza poza specyfikacje w innych krajach Unii Europejskiej, takich jak Dania czy Portugalia.
Dnia 21 września 2021 r., łotewski rząd ogłosił zatwierdzenie nowego projektu ustawy, która transponuje unijną dyrektywę o ochronie Sygnalistów do przepisów prawa lokalnego. Przepisy weszły w życie w lutym 2022 r. Zapisy ustawy krajowej uwzględniają kwestie nielegalności i nieetycznych postępowań. Co ciekawe, Łotwa jest na ten moment jedynym państwem członkowskim, które w wyraźny sposób chroni Sygnalistów, zgłaszających nieprawidłowości.
Co prawda, Francja nie dotrzymała pierwotnego terminu implementacji dyrektywy, ale jej wdrożenie nastąpiło w lutym 2022 r, kiedy to francuski rząd zatwierdził projekt ustawy w kwestii zgłaszania nieprawidłowości. Nowe prawo nakłada jeszcze większy nacisk na przestrzeganie standardów Unii Europejskiej. Ustawa zobowiązuje firmy i instytucje publiczne, które zatrudniają co najmniej 50 pracowników oraz gminy liczące ponad 10 000 mieszkańców do ustanowienia wewnętrznego systemu do zgłaszania nieprawidłowości.
Dnia 8 kwietnia 2022 r. Chorwacja dołączyła do państw członkowskich Unii Europejskiej i dokonała transkrypcji unijnej dyrektywy do prawa lokalnego. Konsultacje społeczne w sprawie ustawy odbywały się na przestrzeni listopada i grudnia 2021 r. Otrzymano wówczas 134 uwagi do projektu, a część z nich została uwzględniona. Jedną z istotnych korekt było zobowiązanie Ministerstwa Sprawiedliwości do dostarczania Komisji Europejskiej kluczowych statystyk w ciągu pierwszego roku.
Jeśli chodzi o Polskę, to dnia 12 kwietnia 2022 r. Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowało nowy projekt ustawy dotyczący ochrony Sygnalistów. Na ten moment, dokument ma zostać rozpatrzony, ale jego implementacja wciąż trwa. Sprawdź, jakie istotne zmiany zostały zawarte w nowym projekcie ustawy o ochronie Sygnalistów.
.svg)
.png){kind=icon}