W jaki sposób Sygnaliści przyczyniają się do zwiększenia bezpieczeństwa żywności?

Opublikowano: 
16.3.2022 15:21
Bezpieczeństwo żywności a dyrektywa o ochronie Sygnalistów

W Dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 zawarte są przepisy, opisujące sektory, w których Sygnaliści mogą zgłaszać naruszenia. Bezpieczeństwo żywności jest jednym z tych obszarów, które zostały objęte prawnymi regulacjami dyrektywy.

Czym jest bezpieczeństwo żywności?  

Wraz z rozwojem technologii spożywczych i stale rosnącym handlem, kontrola zagrożeń w całym łańcuchu żywnościowym stała się kluczowa dla zapewnienia zdrowia i życia konsumentów. Prawdopodobnie żaden Klient nie chciałby zakupić produktu, który zawiera szkodliwe substancje, a jego wytworzenie złamało obowiązujące normy, gdyż spożycie takiej żywności mogłoby się wiązać ze stałym uszczerbkiem na zdrowiu. W celu wykrywania tego typu nielegalnych praktyk, powstała dyrektywa chroniąca osoby sygnalizujące nieprawidłowości powstałe m.in. w sektorze żywności.

Bezpieczeństwo żywności to ogół koniecznych do spełnienia warunków i działań, które muszą zostać podjęte na wszystkich etapach produkcji żywności i obrotu handlowego żywnością, celem zapewnienia bezpieczeństwa zdrowia oraz życia konsumentów. W obecnych czasach, wraz ze wzrostem międzynarodowego handlu żywnością i globalizacją, na rynkach pojawia się coraz więcej żywności przetworzonej, a producenci dążą do minimalizacji kosztów jej wytworzenia, co często wiąże się z podejmowaniem nielegalnych lub niebezpiecznych działań. W celu szybkiej identyfikacji i sprawnego wykrywania wszelkich sytuacji, w których może dochodzić do łamania prawa, mogą pomóc Sygnaliści. Osoby te mają za zadanie zgłaszać nieprawidłowości i naruszenia, również te dotyczące kwestii żywności, a dyrektywa o ochronie Sygnalistów została stworzona, aby zapewnić im bezpieczeństwo przed ewentualnymi reperkusjami.

Pracodawcy, których dyrektywa dotyczy są zobowiązani do stworzenia bezpiecznego wewnętrznego kanału zgłoszeń, dzięki któremu Sygnaliści mogą informować o zaobserwowanych problemach. W ten sposób, wszelkie nieprawidłowości są rozwiązywane wewnątrz organizacji, bez konieczności informowania o sytuacjach organów zewnętrznych. Nowoczesnym systemem do zgłaszania naruszeń, który jest zgodny z wymogami dyrektywy jest Sygnalista.

Jakie sytuacje, w których dochodzi do łamania bezpieczeństwa żywności mogą zgłaszać Sygnaliści?

Sygnaliści działają na wielu obszarach, a ich głównym zadaniem jest informowanie przełożonych o niebezpiecznych zachowaniach lub sytuacjach, których doświadczyli lub byli świadkami. Jednym z nich jest korupcja w systemach, których celem jest zapewnienie bezpieczeństwa produktów spożywczych. Sytuacje, w których przymykanie oka i nieinformowanie o problemach związanych z bezpieczeństwem żywności w zamian za dodatkowe wynagrodzenie nie mogą mieć miejsca. To samo tyczy się nepotyzmu, czyli obsadzania na wysokich stanowiskach osób ze względu na pokrewieństwo lub koneksje, a nie kwalifikacje, co wpływa nie tylko na zaburzenie relacji z innymi pracownikami, ale w wielu przypadkach także na obniżenie jakości oferowanych produktów i usług. Innym przykładem jest bagatelizowanie przez inspektorów niedociągnięć lub nieprawidłowości w procesów, biorących udział w wytwarzaniu żywności. Brak zgłoszenia przez Sygnalistów tych zdarzeń może zwiększyć ryzyko zagrożeń biologicznych i chemicznych w żywności lub technologiach wykorzystywanych do jej produkcji.

Jak Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 odnosi się do kwestii bezpieczeństwa żywności?

Już w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady z 2002 roku, zostały ustanowione ogólne zasady i wymagania odnoszące się do kwestii zapobiegania występowania naruszeń przepisów Unii Europejskiej w zakresie łańcucha żywnościowego. Przepisy te odnoszą się nie tylko do bezpieczeństwa żywności i pasz, ale także do zdrowia, dobrostanu oraz ochrony zwierząt. To właśnie o tym akcie prawnym wspomina Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z dnia 23 października.

Które akty prawne dotyczące zdrowia zwierząt są zawarte w Dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937?

W związku z tym, że konwencjonalne metody wykrywania nielegalnych lub niedozwolonych praktyk są coraz częściej niewystarczające, Unia Europejska wprowadziła prawne zapisy, który mają przyczynić się do zwalczania nielegalnych zachowań. Dwoma podstawowymi aktami, o których wspomina dyrektywa o ochronie osób sygnalizujących naruszenia w kwestii zdrowia zwierząt są:

  1. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/429 z dnia 9 marca 2016 r. w sprawie przeno­śnych chorób zwierząt.
  1. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1069/2009 z dnia 21 października 2009 r. określa­jące przepisy sanitarne dotyczące produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego, nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi.

Bezpieczeństwo żywności odgrywa bardzo istotną rolę w zapewnieniu konsumentom wysokiej jakości finalnych produktów. Odpowiednia ochrona tego sektora wpływa na zdrowie zarówno ludzi, jak i zwierząt. Dzięki Sygnalistom, możliwe jest zapobieganie sytuacjom, w których dochodzi do łamania prawa w zakresie żywności, zarówno jeśli chodzi o etap produkcji, jak i transportu czy sprzedaży. W skrajnych przypadkach, gdy nieprawidłowości nie są zgłaszane, a częściej lekceważone, może dojść do uszczerbku na zdrowiu i życiu konsumentów. Istotne jest jednak, aby osoby sygnalizujące naruszenia za pomocą wewnętrznego kanału, jakim jest np. System Sygnalista nie obawiały się reperkusji ze strony innych osób.